Fotoserie: Goede opbrengst bij oogst van zoete aardappelen in Archem
Wel heeft hij last gehad van kraaien die flink in de afdekking (van aardappelzetmeel) van de ruggen en de gelegde irrigatieslangen hebben gepikt. Als biologische boer heeft hij geen kunstmest, maar wel een bescheiden mestgift gebruikt.
Handmatig
De zoete aardappel – die ondanks de naam geen familie van de aardappel is maar een knolgewas – kan door het risico van beschadigingen moeilijk machinaal worden geoogst. Deze week was daarom een ploeg van zo’n 15 medewerkers nodig om de percelen, verscholen tussen de bossen van Archem, handmatig te rooien. „We zijn echt blij met onze vertrouwde ZZP’ers. Plus dit jaar een aantal Oekraïners. Ook daar waren we erg blij mee. De Polen die er vorig jaar waren zijn namelijk dit jaar niet gekomen.”
De geoogste zoete aardappelen gaan nu naar de biologische groothandel en vinden daarna hun weg naar biologische winkels in het land. In vegetarische en veganistische kringen is de bataat al langer populair, maar dat geldt ook voor de Surinaamse keuken en als yam op Thanksgiving in de VS. De van oorsprong (sub)tropische zoete aardappel staat op de zevende plaats op de lijst van belangrijkste voedselgewassen op de wereld en zelfs op de vijfde plaats in ontwikkelingslanden, na rijst, tarwe, maïs en cassave. De teelt in Nederland is door veredeling mogelijk. In totaal gaat het naar schatting om zo’n 275 ha. en een opbrengst van 11.000 ton.
Streekproduct?
In ‘gewone’ supermarkten zoals Albert Heijn liggen steeds vaker zoete aardappelen maar die komen volgens Tempert uit het verre buitenland. Zijn echtgenote Jantien was recent bij een bijeenkomst van Vechtdal Marketing waarop gesteld werd dat de animo voor streekproducten groeiende is. Haar echtgenoot is voorlopig wat sceptischer. „Dat zou natuurlijk heel mooi zijn maar ik moet het eerst zien. Ik denk dat veel mensen op dit moment wel andere zorgen aan hun hoofd hebben dan gezonde streekproducten en voeding die misschien wat duurder is.”
Voor hem is 2022 een erg spannend jaar. „De energiekosten zijn ook bij mij sterk gestegen. En nu voor het rooien heb je veel mensen nodig. Je kunt ze niet de hoofdprijs betalen, maar je wilt toch een fatsoenlijk loon bieden.”
56 hectare
Bas - zijn ouders waren geen boeren maar zijn grootouders wel - en Jantien Tempert begonnen hun biologische akkerbouwbedrijf Batem Bio vof. in 2015 met het pachten van de eerste hectare met maïs. Nu wordt er jaarlijks in het hele gebied rond Lemele ongeveer 56 ha. gepacht, verdeeld over 35 percelen. Daarop groeien producten als, naast zoete aardappelen, ook lupine (dit jaar voor het eerst), knol- en bleekselderij, granen, groentezaden, courgettes, kruiden zoals valeriaan en maïs. Ook agrarisch natuurbeheer is belangrijk.
Tekst: Lauk Bouhuijzen
Beeld: Lauk Bouhuijzen