Regeneratieve landbouw is schijnbeweging

Volgens Van den Idsert komt de term ‘regeneratieve landbouw’ voort uit de biologische landbouw (geïtroduceerd door het Rodale instituut), die in de jaren ’80 de propositie innam om landbouwgronden en de natuurlijke omgeving te herstellen. Toen in 2019 op Europees niveau de ambitie voor 25 procent biologische landbouw werd vast gelegd in de Farm to Fork strategie werd de term ‘regeneratieve landbouw’ interessant voor de agro-industrie, die volgens Van den Idsert geen belang hebben bij biologische landbouw.

Schijnbeweging

Van den Idsert is heel duidelijk: „Het is voor de grote multinationals de zoveelste schijnbeweging om niet écht te hoeven veranderen. Door een aantal landbouwpraktijken, zoals bijvoorbeeld minder chemie en meer vruchtwisseling, te omarmen en dit regeneratief te noemen, geven de grote toeleveranciers van de gangbare landbouw hun eigen enge invulling aan dit begrip. Deze invulling heeft weinig waarde en gaat ons niet verder helpen. Het is gewoon tien jaar uitstel voor het kosten-efficiënte businessmodel, dat de kosten voor natuur, biodiversiteit, bodem, water en gezondheid externaliseert naar de samenleving. Het houdt de cashcow in stand”.

Let op de afzender

Wanneer we het begrip regeneratieve landbouw proberen te duiden, is het volgens Van den Idsert heel belangrijk om kritisch te zijn op de ‘afzender’ van het verhaal. „Wanneer je regeneratief los knipt van biologisch wees dan heel kritisch op het gebruik en de betekenis van het begrip wanneer de afzender afkomstig is van de agro-industrie. Maar, op boeren niveau is elke stap richting regeneratieve landbouw een positieve ontwikkeling. Individuele boeren die stappen zetten verdienen alle waardering.” Al vraagt hij zich in het gesprek wel hardop af: waarom schakelen deze boeren dan niet gewoon om?

Bio zoals ooit bedoeld

De biologische landbouw is wettelijk verankerd in Europese normen. Het Demeter en EKO keurmerk doen daar nog een schepje boven op. Van den Idsert is tegenwoordig werkzaam voor het EKO keurmerk. Hij hamert er op, dat ook de biologische landbouw zich moet blijven ontwikkelen en niet langs het randje van de norm moet lopen. „De mate van invulling die een boer geeft aan de principes en normen van biologisch, toont het vakmanschap van de boer”. Hij wijst op de EKO norm dat 5 procent van het areaal op biodiversiteit moet zijn ingericht, en bij Demeter zelfs 10 procent. „Wageningse onderzoekers die bezig zijn met beleidsaanbevelingen voor stimulering van natuurinclusieve landbouw zien EKO en Demeter als koplopers. En het recent WUR rapport ‘Het perspectief van biologische landbouw’ onderstreept de bijdrage die biologisch kan leveren op het gebied van klimaat, natuur en dierenwelzijn.”

Regels bio zouden bodem voor regeneratief moeten zijn

Landbouwproducten die met behulp van regeneratieve landbouwmethoden zijn geproduceerd hebben geen keurmerk. Van den Idsert ziet dit ook in de toekomst niet gebeuren.

Het niet gebruiken van kunstmest en bestrijdingsmiddelen zijn een enorme stap voorwaarts, zegt Van den Idsert. Daarom zouden volgens hem Europese biologische regels de basis moeten zijn voor de regeneratieve landbouw. Een beetje minder chemie is de oplossing niet, écht natuurinclusief vraagt om een systeemverandering en dat is precies wat de biologische landbouw biedt. Daar denkt overigens een Wageningse wetenschaper Ken Gill, die zich al jaren bezig houd met regeneratieve landbouw, heel anders over.

Herstel de band

Van den Idsert geeft een duidelijke boodschap mee. Herstel de band tussen de biologische landbouw en regeneratieve landbouw onder één en dezelfde Biologische Verordening en zorg dat het voor de boer profijtelijk is. Hier ligt een gezamenlijke opdracht voor de overheid, de banken en het bedrijfsleven. Een ketenaanpak moet er voor zorgen dat de boer de switch kan maken. Maar ook de boer zelf moet een stap zetten, benadrukt hij.