Stadsboerderij Almere heel blij met 15 extra hectare voor biodynamische landbouwgrond

De Stadsboerderij heeft inmiddels de volledige 2,5 miljoen bij elkaar voor de grondaankoop: één miljoen via het bedrijf zelf en 1,5 miljoen euro via investeerders. De Stadsboerderij wilde de grond kopen om het bedrijf veilig te stellen voor de toekomst. Tineke van den Berg (64) , die het bedrijf samen met haar man, Tom Saat (65), en inmiddels ook zoon Tycho (24) runt, vertelt dat de aankoop van de 15 hectare geen overbodige luxe is. Het areaal voor de biodynamische boerderij komt namelijk steeds meer onder druk.
Pacht onzeker
Het probleem voor De Stadsboerderij daarbij is, dat zij het overgrote deel van haar ruim 200 hectare land die zij in gebruikt heeft, in geliberaliseerde pacht heeft. Aan de ene kant als ‘reservegrond’ van de gemeente Almere en aan de andere kant van Staatsbosbeheer en een aantal andere organisaties. „Zo hebben we de afgelopen kleine dertig jaar van alles bij elkaar gesprokkeld.”
Bouwgrond en extra eisen
Dat die grond voor biodynamische landbouw in het gedrang komt heeft een aantal oorzaken, vertelt Van den Berg verder. „Aan de ene kant is het de groeiende stad Almere die steeds meer bouwgrond nodig heeft. Aan de andere kant stelt Staatsbosbeheer waarvan de Stadboerderij zo’n 130 hectare pacht - 30 hectare akkerland en 100 hectare bos voor het vee - nieuwe eisen. Dat is eigenlijk sinds het Didam-arrest. Nu stellen ze bijvoorbeeld als extra eis dat de landbouw regeneratief moet zijn. Maar wat is er nu regeneratiever dan biodynamische landbouw? Ook stellen ze eisen aan de gewassen. Zo willen ze bijvoorbeeld dat er boekweit wordt geteeld. Maar boekweit op vette klei, dat kan helemaal niet.”
Bezit niet belangrijkst
Als gevolg van de hoge grondprijs en rentestand is duurzame agrarische exploitatie niet haalbaar. „Het gaat ons er niet om de grond zelf in bezit te hebben, als we haar maar voor biodynamische landbouw kunnen gebruiken. En de wereld een beetje mooier maken. Dat lukt nu dankzij heel betrokken burgers en bedrijven zoals de zorgtak en de bakkerij op onze boerderij, die genoegen nemen met een laag financieel rendement en groot ecologisch rendement." Ook kunnen investeerders zich na de koop zeker nog melden, zegt Van den Berg. "Dan kunnen we gelijk de bank afbetalen als dat nodig is."
Gras en klaver
De grond was voorheen reguliere landbouw, maar de grond was al langer in eigendom van een projectontwikkelaar, waarvan de boer het pachtte. Als de grond gekocht is, groeit er eerst twee jaar gras en klaver op het land. Daarna kan er biodynamisch op worden geboerd. Volgens Van den Berg wordt het gevierd als de koop rond is. Ze wil zo snel mogelijk een picknick voor de investeerders organiseren op het nieuwe stuk land.
Akkerbouw en groenteteelt
Het huidige areaal van De Stadsboerderij voor akkerbouw en groenteteelt meet 210 hectare. Daarbij vormen de granen (spelt, gerst, haver en tarwe) een belangrijke teelt. Granen brengen organische stof in de bodem, en zorgen voor rust in het bouwplan tussen de intensievere groenteteelten door. Het stro van het graan wordt gebruikt als strooisel in de koeienstal. Ook vlinderbloemigen (luzerne, klaver, bonen en erwten) zijn volgens De Stadsboerderij onmisbaar voor duurzame akkerbouw. Zij zorgen voor stikstof in de bodem.
Productverwerking
De groentegewassen van De Stadsboerderij zijn bijna allemaal bestemd voor de verwerkende industrie. De boontjes en erwtjes komen in glazen potjes of in diepvriespakken terecht. Pompoenen en wortelen gaan in de babyvoeding, witte kool gaat naar de zuurkoolfabriek, en ook de mosterd verdwijnt achter glas. Alleen uien en rode bieten zijn (gedeeltelijk) voor de versmarkt bestemd. De producten van De Stadsboerderij zijn te koop in de supermarkt onder het biologische keurmerk en in de natuurvoedingswinkels onder het Demeter-label. Een ander belangrijke activiteit van De Stadsboerderij is de biologische zaadteelt.
Veehouderij
De Marchigiana- en Fleckvieh koeien van De Stadsboerderij leven in een kudde, met de stier en de kalveren erbij. 's Zomers in verschillende natuurgebieden rond Almere en 's winters in de potstal op de boerderij. Op De Stadsboerderij wordt niet gemolken.
Het ruwvoer voor de koeien komt van De Stadsboerderij zelf: gras, klaver en natuurhooi. De vaste mest uit de potstal is uiteindelijk weer bestemd voor de akkers en dat vormt het hoofddoel van de veetak. Vlees is bijproduct en wordt op de wekelijkse boerenmarkt op eigen erf verkocht.
Bekijk hier een video die Ekoland maakte van De Stadsboerderij, van wegen hun nominatie voor de Ekoland Innovatieprijs.

Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: De Stadsboerderij Almere