België neemt dierenwelzijn op in grondwet: symbolisch of problematisch voor vergunningverlening?

Dit meldt de website Agroberichten Buitenland, dat onder het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) valt, met als doel buitenlandse agrobeleidtrends te volgen. 'Dierenwelzijn is in België officieel een beleidsdoelstelling geworden, waaraan de rechter beleidsinitiatieven en vergunningen van alle Belgische overheden kan toetsen', schrijft Agroberichten Buitenland.

Meenemen in afweging

Het huidige wetsvoorstel verplicht de overheden van alle niveaus om te streven 'naar bescherming en zorg voor dieren als wezens met gevoel' en gaat daarnaast zonder standstill in, wat betekent dat de rechten van dieren niet achteruit mogen gaan. De Belgische grondwetexpert Quinten Jacobs stelt dat het nieuwe wetsartikel niet rechtstreeks afdwingbaar is. 'De rechter in België kan de bepaling wel meenemen in de afweging bij beslissingen over andere grondrechten', stelt hij.

Belgische boerenorganisaties Boerenbond en ABS maken zich zorgen over de grondwetswijziging. Ze zijn vooral bezorgd over ten aanzien van de rechtsonzekerheid van deze wetsbepaling bij de afweging van de belangen van dierenwelzijn ten opzichte van de menselijke economische belangen. Agroberichten Buitenland: 'De dierenbeschermingsorganisatie GAIA en Animal Rights hebben verheugd gereageerd op deze toevoeging, maar nuanceren ook de impact ervan. Volgens hen zal er in de praktijk op korte termijn weinig tot niets veranderen ten aanzien van dierenwelzijn. Echter, geven ze toe, op de langere termijn zou dit inderdaad wel anders kunnen liggen.'

Stikstofdossier

Net als in Nederland kampen de Belgen met de gevolgen van een streng stikstofbeleid. Tegenstanders van dierenwelzijnswet vrezen voor een nieuwe situatie die lijkt op het stikstofdossier, waar elke vergunning moet worden getoetst. Dit keer niet aan de natuur, maar aan dierenwelzijn. 'Omdat vanaf nu dierenwelzijn een referentie wordt waaraan een rechter vergunningen voor stallen, dierenmarkten en de vereiste ruimte voor dieren in het kader van lastenboeken (document met beschrijving van vereisten waar landbouwers aan moeten voldoen), moet toetsen. Dit zal zorgen voor veel dure en tijdrovende juridische processen, waarin steeds weer moet worden bepaald of het gevoel van dieren nu wel of niet nadelig wordt getroffen door de betrokken maatregel.'

Ook Jacobs is daar bang voor. 'In de toekomst zal deze toevoeging niet alleen gevolgen kunnen hebben voor uitspraken over vergunningen, maar ook over dierentransport en het onverdoofd slachten van dieren.'

Irrelevant

Voorstanders minimaliseren de impact van de toevoeging door te stellen dat het gaat om een symbolische toevoeging, omdat dierenwelzijn slechts als een gedragslijn in de grondwet wordt opgenomen, terwijl die reeds in wetsbronnen van andere niveaus was opgenomen.