Diepvriesfabriek voor bio-groenten

Over een paar maanden hopen we te kunnen zeggen of het om een ‘go’ of een ‘no-go’ gaat, zegt Michiel Bus, kwartiermaker Biologische Landbouw Groningen. „Als het doorgaat, zou er in 2023 een fabriek kunnen staan.”

“Liever vandaag dan morgen,” vindt biologische akkerbouwer Arjan Prins uit Meeden. “Het is van groot belang dat er ergens in het noorden een groenteverwerkingsfabriek komt die spinazie of erwten kan verwerken tot diepvriesproducten of conserven. Dergelijke verwerkingsfabrieken in België of Limburg zijn te ver weg om er bijvoorbeeld spinazie naar toe te brengen. Je loopt dan het risico dat de groenten bederven.”

Zes uur reistijd. De akkerbouwer stapte in 2016 samen met zijn broer Fokko over van gangbaar naar biologisch. Met 140 hectare hebben ze ervaring met het transport van biologische producten naar het zuiden. “Het is een heel gedoe met een reistijd van zes uur. Zo heb ik de erwten gekoeld met ijs naar België op transport gezet. Het begint er al mee dat je heel vlot een vrachtwagen met de oogst vol moet laden, om geen tijd te verliezen. Dat kan zomaar fout gaan. Met warm en broeierig weer red je het niet. En als het echt tegenzit, kun je de oogst als verloren beschouwen. Het is ideaal om een fabriek in de buurt te hebben met een rijafstand van niet meer dan een uur. Dan heb je meer speling in de planning en loop je weinig risico op bederf van de producten.”
Om het biologisch areaal in Groningen te kunnen laten groeien, is de komst van een verwerkende fabriek essentieel, vindt Prins. “Hier hebben we uitstekende grond om spinazie, bonen en erwten te verbouwen. En zo’n fabriek zou helpen om nog meer gangbare akkerbouwers over de streep te trekken. Inpassing van tamelijk hoog salderende groenten in het bouwplan maakt namelijk bedrijfseconomisch wel het verschil.”

Investeringssubsidie. In vergelijking met andere provincies loopt Groningen voorop met het stimuleren van biologische landbouw. Afgelopen jaren konden boeren subsidies ontvangen om de dure landbouwmachines voor de biologische landbouw aan te schaffen. “Chemische gewasbeschermingsmiddelen mogen niet meer. We hebben een brander, drie schoffelmachines, een precisiezaaimachine met GPS en een beregeningshaspel aangeschaft”, zegt Prins. “Een pittige investering van in totaal 400.000 euro. Met behulp van een subsidie van 100.000 euro van de Provincie Groningen en financiering van de bank konden we dit doen. Ik ben er heel tevreden over.”

BioFreshi is één van de partijen waar de Provincie Groningen een convenant mee heeft gesloten. Sinds 2011 is dit biologische groothandelsbedrijf actief. Het levert biologische verse groenten en fruit aan supermarkten en aan biologische groothandels in Nederland en Europa. Daarnaast verzorgt BioFreshi de teelt- en oogstbegeleiding en de afzet van de conserventeelten, erwten, spinazie en bonen. Het eerste contact in de provincie Groningen kreeg Gerrit-Jan Roza van BioFreshi met vertegenwoordigers van de proefboerderijen Ebelsheerd en Kollumerwaard, die bezig waren met proeven met biologische gewassen. “Zo is het balletje gaan rollen. In 2018 zijn wij door de Provincie Groningen gevraagd of wij als bedrijf een rol zouden willen spelen om de afzet van biologische producten in Groningen te stimuleren. Na een aantal gesprekken waren we overtuigd en besloten we mee te doen aan het convenant. We worden beschouwd als betrouwbare partij.” Tegenwoordig leveren tien tot vijftien Groninger akkerbouwers biologische producten aan BioFreshi. “Wij verwachten volgend jaar van nog drie nieuwe biologische telers groenten te kunnen afnemen”, zegt Roza. “Het gaat dan om pompoenen, knolselderij, uien, erwten en bonen.” Hij zou het een goede zaak vinden als er een diepvriesfabriek in het noorden kwam. “Dat zou heel logisch zijn. Het is dan heel belangrijk om de afzet en de aanvoer goed te regelen. Dat is de basis, want je moet dekking hebben van jouw capaciteit als fabriek.” Roza zegt dat BioFreshi als bedrijf de fabriek niet zelfstandig zou kunnen opzetten, maar dat hij wel een rol voor zijn bedrijf ziet. “Wij kunnen van betekenis zijn bij de organisatie van de aanvoer van biologische producten naar de fabriek.”