Maatschappelijke waarde van bio melkveehouders

De introductie van de Kringloopwijzer werd door veel bio-melkveehouders met veel wantrouwen ontvangen. ‘De rekenregels sluiten niet aan op de extensieve manier van werken’ en ‘de gepresenteerde resultaten, zijn vooral ten gunste van intensieve bedrijven’, waren veel gehoorde klachten. Daarnaast is het lastig om de Kringloopwijzer in te vullen, en dan wordt er ook nog gevraagd om kuilanalyses, die zijn er vaak niet.

Jelle Anema heeft als stagiaire bij Ekopart en de bezwaren vanuit de praktijk nogmaals onder de loep genomen. En wat blijkt, enkele jaren na de introductie, blijft er van de bezwaren niet veel over. Veel informatie kan tegenwoordig eenvoudig in de Kringloopwijzer worden ingelezen. Daarnaast zijn en worden de rekenregels jaarlijks aangepast en verbeterd.

De presentatie van de resultaten kan hier en daar inderdaad nog worden aangepast of aangevuld. Maar bijvoorbeeld het bedrijfsoverschot stikstof en fosfaat per ha wordt in de basis berekend zoals dat ook al werd gedaan door de Minas-mineralenboekhouding. Wel wordt deze aangevuld met een berekende stikstof (N) uit mineralisatie vanuit de bodem en stikstof-binding uit klavers. Ook levert de Kringloopwijzer extra informatie op met betrekking tot de weidegang en de mate waarin voer van buiten het bedrijf wordt aangevoerd. De uitstoot van broeikasgassen wordt in de toekomst belangrijker. In de overzichten die Ekopart heeft gemaakt, wordt in ieder geval de CO2-eq per ton meetmelk omgerekend naar CO2-eq per ha.

De conclusie is dat, ontdaan van emotie en wantrouwen, de Kringloopwijzer een uitstekend instrument blijkt om de maatschappelijke kwaliteit van biologisch bedrijven aan te kunnen tonen. Bovenstaande goede resultaten worden bevestigd door de resultaten van de 30 kringloopwijzers die door de biologische melkveehouders van de studiegroepen Friesland en Groningen zijn ingevuld. Ook zijn er op verzoek van de Demeter-commissie milieuresultaten van 7 BD-bedrijven toegevoegd. De gemiddelde resultaten zijn echt heel goed.

En ja, natuurlijk de Kringloopwijzer is voor verbetering vatbaar. En dat kan ook op basis van ervaringen, ook vanuit de extensieve biologische sector. Inmiddels heeft Ekopart, samen met de Natuurweide en Biohuis een verzoek ingediend om bij de rapportage ook de CO2-eq op ha niveau toe te voegen. Ook is het handig dat het vinkje voor bio-bedrijf ook kan leiden tot bio-gemiddelden.

Profileren is belangrijker dan ooit

Met de opkomst van nieuwe merken zoals planet proof, is het van groot belang om zichtbaar te maken hoe biologische veehouderij presteert en wat zie toevoegt aan maatschappelijke waarden. Hier ligt een directe relatie met de biologische wet- en regelgeving en dat geeft richting het beleid een sterke profilering.

Zo kan het van doorslaggevend belang zijn of een bedrijf nabij natuur al dan niet uitgekocht moet worden. Ook biedt het onderbouwing om niet te kiezen voor generiek beleid. In toenemende mate vragen marktpartijen om de milieuresultaten. Dit om het onderscheidend vermogen van biologische te communiceren. Kortom de Kringloopwijzer toont de maatschappelijke kwaliteit van biologische bedrijven aan, dat is super belangrijk . Al met al voldoende reden om de kringloopwijzer in te gaan vullen. Inmiddels roept ook stichting Demeter haar licentiehouders op om gegevens aan te leveren om te kijken naar de prestaties van de biodynamische melkveebedrijven.

Aanbevelingen voor de biologische melkveehouderij:

• Omarm als biologische (melkvee)sector de Kringloopwijzer.
• Ga bij het invullen zorgvuldig te werk, vooral waar het gaat om de begin- en eindvoorraad van de
  ruwvoervoorraad en de mesthoeveelheid.
• Zie je tegen het invullen op? Vraag dan iemand anders dit voor je te doen.
• Maak met de resultaten van de mineralenbenutting en efficiëntie geen vergelijking met gangbare
  bedrijven. Dat frustreert alleen maar en zegt helemaal niets over het milieuresultaat van je bedrijf.
• Presenteer de milieu-resultaten altijd als resultaten per ha. Dus de uitstoot van NH3 kan worden
  omgerekend maar NH3 per ha. Hetzelfde geldt voor CO2, de CO2-eq in kg per ton meetmelk dus
  omrekenen naar CO2-eq, in ton per ha.