Hoe regels werken

Het dagelijkse gedoe over coronaregels tussen u en uw medemens leert ons hoe het spanningsveld tussen doel en middel (regel, techniek) werkt. En waarom het van belang is het doel voor ogen te houden. Het advies van één bezoeker/dag is geen uitnodiging voor een bezoekersschema. Of toch wel? Communicatie blijkt al snel te gaan over de middelen (regels) waardoor het waarom (doel) uit beeld kan raken, bij BOA’s, bij burgers, bij bestuurders. Deze rubriek spoort steeds aan doel en middelen bij elkaar te houden.

Veiligheid is zo’n maatschappelijk doel. U las al dat nieuwe trekkers vanaf 1 januari 2021 verplicht geregistreerd moeten worden en van een kentekenplaat moet worden voorzien. Pas dan mogen ze de openbare weg op. Eigenaren van bestaande landbouwvoertuigen krijgen tot eind 2021 de tijd om het kenteken aan te vragen. Ook voor drones gelden vanaf dit jaar nieuwe regels voor veiligheid in de lucht en op de grond.

Ook in de wereld van ‘biologisch’ verandert iets. Het laatste stapje naar de consument wordt per 2021 eindelijk ingevuld: marktkramen, (web)winkels en boerderijwinkels kunnen niet zo maar ‘biologisch’ verkopen. De ketting van ‘track en tracing’ wordt verlengd tot de aankoop door de consument! Zo is de hele keten te volgen. Een (biologische) boerderijwinkel kan geen kist (biologische) appels van de buurman neerzetten zonder melding bij Skal. Doel: ‘biologisch’ moet een betrouwbaar keurmerk voor de consument zijn. Dat is het doel. Het keurmerk ‘biologische’ verbiedt geen plastic verpakking want vermenging in de winkel leidt bijna altijd tot extra verpakking van bio zoals nu de AGF in de supermarkt. Betrouwbaarheid en milieuwinst lijken niet hand in hand te gaan. Een uitdaging. U mag mij bevragen. Zie 1) Skal.

In een leergang ‘nieuw idee op mijn erf’ 2) kreeg ik de vraag ‘Kan ik voedsel verbouwen binnen een natuurbestemming? Eenjarig en meerjarig’. Ook een doel-middel-vraag. De tegenvraag is dan: welk (door het beleid vastgestelde) natuurdoel voor dit gebiedje kan met welk middel (beheer) worden bereikt en bij voorkeur versterkt? En is dat middel dan ‘eetbaar’? Grazende koeien, schapen en paarden of nectarzoekende bijen kunnen onderdeel van het natuurbeheer zijn met een eetbaar gevolg. Het oogsten van noten, paddenstoelen en bessen wordt al lastiger. Theekruiden maaien? Een eetbare haag op de rand kan een invulling zijn. Kern is het natuurdoel. Nu is er één heel gekke soort ‘natuurbestemming’: dat zijn de bij een natuurorganisatie behorende natuurgronden die worden beheerd als akkers (met als doel behoud van kleine fauna en akkerflora), of als echte weilanden (met als doel behoud weidevogels). En zo geldt ook hier: het beoogde natuurdoel is leidend en de landbouw is middel. Als boer kun je soms best zeggen: ‘ik boer op een natuurbestemming’.

Als ondernemer is het de kunst doel en middel als één te zien. Het domweg volgen van regels leidt niet vanzelf naar het doel. Ook niet met ‘biologisch’.