Odin zet zaadvast op tafel

Aan tafel met de directie van ‘jouw winkel’. Bij Odin schoven 40 leden aan. Tussen de gangen door werd het belang van zaadvaste rassen en de risico’s van gentechnieken vanuit verschillende invalshoeken belicht. Vrijheid, diversiteit en broederschap vormde de rode draad van de avond.

Coöperatievoorzitter en Odin directeur Merle Koomans pleitte voorafgaand aan het diner voor een landbouwsysteem waarin ‘we zelf wat te kiezen hebben’. Consumenten zouden volgens haar op zijn minst moeten weten welk uitgangsmateriaal en welke gentechnieken zijn gebruikt voor de groenten die in de winkelschappen liggen. Nu is dat voor de consument onduidelijk. Ook voor de teler is keuzevrijheid belangrijk. Tegenwoordig zijn er steeds minder verschillende groenterassen beschikbaar en wereldwijd is de zaadhandel in handen van een aantal multinationals die bijna alleen F1-hybride groenten verkopen.

Diversiteit

Teun Luijten, operationeel directeur van Odin boerderij De Beersche Hoeve benadrukte het belang van diversiteit, onder andere voor de voedselzekerheid. Volgens hem is een bedrijf pas echt gezond, als er op en rondom het bedrijf voldoende biodiversiteit aanwezig is. In de groententeelt en akkerbouw zijn slechts een aantal F1-hybride rassen beschikbaar.

Dat maakt volgens Luijten de teler afhankelijk en ‘staat vernieuwing in de weg’. Met deze hybriden is het doorontwikkelen van een bedrijfseigen ras niet mogelijk. Dat maakt de ontwikkeling van een weerbaar gewas, dat goed aangepast is aan de omstandigheden op het bedrijf, onmogelijk.

Vrijheid

Voor Edwin Nuijten, veredelaar van de Beersche Hoeve, staat veredeling gelijk aan verwondering en is het onlosmakelijk gekoppeld aan vrijheid. Iedereen heeft in principe de mogelijkheid om met planten te werken en planten te selecteren. Vroeger gebeurde dit generatie op generatie. Hybride veredeling, gentechnologie en patenten staan haaks op deze vrijheid. Nuijten zette de gasten aan het denken en gaf tijdens de maaltijd dan ook de vraag mee: hoe zou zaadvaste veredeling voorgefinancierd kunnen worden? ‘Community Supported Breeding’ noemde hij als mogelijkheid.

Broederschap

„Zaadvaste rassen worden hét thema binnen de biologische landbouw voor de komende vijf jaar,” aldus directielid Theo Boon.

Boon ziet het als zijn opdracht om opnieuw ‘de afslag te nemen naar zaadvaste veredeling’. Broederschap is nodig volgens hem, om samen een ‘coalitie off the willing’ te vormen en deze ontwikkeling door te zetten. Boon uitte zijn zorgen over de gentechniek CRISPR-Cas en de lobby hiervoor op EU niveau, zonder dat de consument wordt betrokken in deze discussie. De consumenten juist infomeren zodat deze een eigen standpunt in kan nemen, is voor hem belangrijk.