Luxemburg: consumptiekampioen versus productiedwerg voor biologische voeding
Eind 2022 bestond de Luxemburgse biologische landbouwsector uit 98 landbouwers, 20 tuinbouwers, 22 wijnbouwers, 23 boomkwekers, 21 imkers en 16 veehouders; ten opzichte van 2018 betekende dit een toename van 50 procent van het totale aantal.
Het biologische areaal besloeg eind 2022 8.460 ha, of te wel 6,9 procent van het totale areaal. Dit betekent net geen één derde van het beoogde doel tegen 2025, maar van de andere kant is het areaal wel met 57 procent toegenomen sinds 2018. Dit komt neer op een jaarlijkse uitbreiding van het biologische areaal met 10 procent.
Derde plaats
Luxemburg staat met 265 euro gemiddelde bestedingen aan biologische voeding per inwoner per jaar binnen de Europese Unie op de derde plaats, maar op 23ste plaats wat betreft de biologische productie en 20ste wat betreft biologisch areaal. Het aanbodtekort wordt aangevuld met invoer, vooral van fruit, groenten, gevogelte, eieren, kaas en vlees.
De consumptie van biologische voeding is dus al reeds goed ontwikkeld, maar ondanks de reeds gerealiseerde groei aan de aanbodzijde, blijft de productie vooralsnog achter, niet alleen op de doelstellingen uit het biologische beleidsplan maar ook in Europese context.
Stimuleringsmaatregelen
Met het oog op de gestelde doelstellingen voor de biologische sector heeft de Luxemburgse regering meerdere stimuleringsmaatregelen voorzien in haar biologische beleidsplan ‘PAN-Bio 2025’. Deze maatregelen zijn gestoeld op vier sporen:
Onderzoek
Het nauwgezet opvolgen van de actuele stand van zaken bij biologische landbouw en het goed in kaart brengen van het aanbodtekort van biologische producten en van de consumentenverwachtingen. Zo gaf het Luxemburgse Ministerie van Landbouw opdracht tot een studie naar het koopgedrag van de consument.
Zichtbaarheid
Werken aan verhoogde zichtbaarheid van de biologische sector behoort tot de eerste maatregel. Door middel van de lancering van een website, een huis-aan-huis tijdschrift en een jaarlijkse “Bio-Woche” om de consument te informeren over de voordelen van biologische landbouw en over de verkooppunten van biologische producten. Andere maatregelen zijn het vergroten van het aandeel biologische voeding in schoolkantines en de financiering van een film over biologische landbouw in Luxemburg.
Boeren informeren
Boeren worden geinformeerd over alle aspecten van biologische landbouw via studiereizen naar het buitenland, nieuwe studierichtingen, conferenties en webinars, demonstratieboerderijen, maar ook door te experimenteren met nieuwe gewasrassen.
Samenwerking
Samenwerking wordt gestimuleerd door de hele keten heen: ten einde aanbod en vraag op elkaar af te stemmen heeft de overheid alle stakeholders uitgenodigd om hiervoor samen oplossingen te vinden. Dit resulteerde in het succesvolle proefproject van meer biologische voeding in schoolkantines zonder substantiële prijsverhoging van de maaltijden. Het geheim van dit proefproject lag in een aangepaste kookfilosofie: minder vlees, minder verschillende menu’s, minder voedselverspilling en meer seizoensproducten. Gezien het succes van dit proefproject biedt de Luxemburgse overheid sinds eind 2022 gratis cursussen aan rond het gebruik van meer biologische voedingsproducten en minder voedselverspilling in schoolkantines aan alle gemeentes.
GLB
Naast deze actieve stimuleringsmaatregelen maakt de Luxemburgse regering ook gebruik van het GLB (Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) om gerichte financiële steun aan de biologische landbouw te geven. Zo heeft het twee jaar geleden de biologische premie verhoogd, vooral voor groenten en fruit (respectievelijk van 850€/ha naar 2.000 €/ha en van 1.200 €/ha naar 2.500 €/ha). Daarnaast draagt het de kosten van biologische certificering en zijn onder de nieuwe landbouwwet de eco-schemes en de biologische premie met elkaar verenigbaar. Al met al maken deze steunmaatregelen dat de Luxemburgse biologische landbouw het zwaarst gesubsidieerd is van de hele Europese Unie.
