CRISPR-Cas innoveert op snelheid, maar ondermijnt voedselzekerheid
Deel 3 Edith Lammerts van Bueren over gentechnologie en de biologische landbouw
„Transparantie hoort niet te worden opgeofferd ten behoeven van economische belangen. Dat hoort niet thuis in een democratie, maar in een dictatuur. Deze sterke termen durf ik wel te gebruiken. In een moderne westerse democratie zou je toch niet moeten willen dat je de consument niet maximaal informeert? Als de biotechnologie niet gelabeld wordt, ontzeg je de consument informatie en ben je niet transparant. Dit druist lijnrecht in tegen de beweging dat de consument juist recht heeft op informatie en al helemaal als het gaat om voedsel. Ter wille van de biotech en de veelal daaraan gekoppelde bestrijdingsmiddelenindustrie zouden we niet meer vertellen wat we doen? Dat is ondemocratisch en past al helemaal niet bij bio.”
Biologische landbouw kijkt naar de lange termijn
Een veelgehoord argument voor biotechnologie is de tijdswinst die behaald zou worden ten op zichten van klassieke veredeling. In de klassieke veredeling van aardappelen duurt een veredelingstraject van kruising tot op de markt brengen 10 jaar. CRISPR-Cas kan dit met twee jaar bekorten. „De tijdswinst is dus heel relatief. Maar in een concurrerende markt waar op het scherpst van de snede wordt geproduceerd kan 1 of 2 jaar wel betekenen dat je eerder dan je concurrent een marktaandeel in handen hebt. Dit is het gangbare concurrentie denken, maar bio wil ecologisch denken, samenwerken en niet elkaar kapot concurreren. Bovendien komen gentechnologen met loze beloftes die ze niet waar kunnen maken, zoals droogteresistentie. Dat is een complexe eigenschap en niet op 1 of 2 genen gebaseerd. Dat gaat met CRISPR-Cas niet lukken.
„Gentechnologen komen met loze beloftes"
Edith Lammerts van Bueren
Het probleem is dat we in een gangbare economische markt opereren, waarin survival of the fittest het adagium is: een korte termijn visie. De bio landbouw gaat over lange termijn, biodiversiteit en voedselzekerheid.” CRISPR-Cas innoveert weliswaar op snelheid, maar zet volgens Lammerts van Bueren de voedselzekerheid hiermee op het spel. Ter vergelijking grijpt ze terug naar eerdere discussies. „Hetzelfde argument gold ook voor kunstmest en bestrijdingsmiddelen: het is veel efficiënter en sneller maar we hebben gezien dat het ten koste gaat van het milieu. Die korte termijn argumenten zijn heel betrekkelijk.”
Komt het er door?
Of het wetsvoorstel wordt aangenomen, is ondanks de sterke lobby voor gentech nog maar de vraag. Het voorstel ligt nu bij de lidstaten en ook langs het Europese Parlement. Lammerts van Bueren durft niet te voorspellen welke kant het op gaat, maar is niet ‘persé optimistisch’. Voornamelijk vanuit Oostenrijk en Duitsland wordt tegengas gegeven. In Nederland is een sterke beweging vóór het versoepelen van de regelgeving omdat ons land veel veredelingsbedrijven heeft. De biosector moet van zich laten horen, want volgens Lammerts van Bueren is de kans groot dat zonder strenge GMO regels die gentech via de achterdeur zijn weg zal vinden in de biologische landbouw. Dit zou het einde van de geloofwaardigheid van de biologische landbouw kunnen betekenen.
Keuzevrijheid van de consument
Wanneer de Europese Commissie voor versoepeling van de strenge GMO regels stemt, valt de risicoanalyse en labelingsplicht voor gentech grotendeels weg. De consument kan dan niet meer weten welke veredelingstechnieken gebruikt zijn en verliest hiermee zijn keuzevrijheid. Lammerts van Bueren geeft hierover haar scherpe visie. In dit derde en laatste deel van het interview met Lammerts van Bueren benadrukt zij ook het belang van het ‘lange termijn denken’ in de biologische landbouw. „CRISPR-Cas innoveert op snelheid, maar zet daarmee voedselzekerheid op het spel”.
Meer lezen?
Geïnteresseerd in dit onderwerp? In het dossier 'nieuwe veredelingstechnieken' zijn meer achtergrond artikelen te lezen.
Lees hier ook deel 1 en deel 2 van het uitgebreide interview met Edith Lammerts van Bueren.
