HAK trapt biologische ambitie af met rode bieten

De rode biet is een belangrijke eerste stap in de ambitieuze bio-strategie van HAK, die het bedrijf eerder dit jaar aankondigde. HAK stapt in vier jaar tijd over op biologisch voor de teelt van alle groenten en peulvruchten uit Nederland. Dit is ongeveer 85 procent van alle peulvruchten en groenten die HAK laat telen. Volgend jaar staan boerenkool, zuurkool en sperziebonen op de planning. Ook doet HAK verschillende testen met de biologische teelt en verwerking van andere lokaal geteelde groenten en peulvruchten.

HAK start met de rode biet, omdat het een robuust gewas is dat zich goed leent voor biologische teelt. Rode bieten hebben in vergelijking met andere groenten een vrij korte teeltijd, waardoor onkruid, ongedierte en schimmels minder kans krijgen. Daarnaast past de rode biet goed in de planning van biologische telers, als het gaat om het afwisselen van gewassen op een perceel. Een van de uitdagingen voor HAK bij de overstap was ook het vinden van de juiste biologische ingrediënten die voor het wecken van de bieten worden toegevoegd, zoals biologische azijn.

Nicole Freid, CEO van HAK, is blij met deze eerste stap in de biologische ambitie: „De reis naar biologisch is uitdagend en er ligt geen vastomlijnde route klaar, we leren onderweg terwijl we gewoon aan de slag gaan. Bij de rode biet pakt biologische teelt goed uit, zowel in opbrengst als in kwaliteit. Maar er zijn gewassen die uitdagender zijn, zoals rode kool en doperwten, waarbij de uitkomst onzekerder is. Toch gaan we ervoor, omdat we geloven dat de overstap naar biologisch op de lange termijn noodzakelijk is voor de toekomstbestendigheid van de Nederlandse landbouw en bodem, het verdienvermogen voor de telers en voor de toekomst van ons eigen bedrijf.”

Goede omstandigheden voor biologische biet

Johannes Straver, een van de telers van HAK, vertelt over zijn ervaring met biologische teelt: „Biologisch telen zorgt voor meer afwisseling en een leuke uitdaging in mijn werk. Het is vooral gericht op het voorkomen van problemen, omdat je minder mogelijkheden hebt om zaken zoals onkruid, ongedierte of schimmels tegen te gaan. Je kunt immers geen kunstmest of chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. Dat maakt het telen extra uitdagend, je moet meer tijd steken in de voorbereiding en gewassen nauwlettend in de gaten houden. Het is fijn om in dat proces nauw samen te werken met HAK en van elkaars ervaringen te kunnen leren.”

Joachim Nieuwhoff, Directeur Inkoop en Landbouw bij HAK, vindt dat het aantrekkelijk gemaakt moet worden voor telers om over te stappen op biologisch: „Dat kan door extra inspanningen financieel te compenseren en een lange termijn samenwerking aan te gaan, zodat je van elkaar kunt leren en er meer zekerheid is over de afzet. Dat doen we nu al. Maar je kunt ook denken aan het aanjagen van nieuwe technologieën die biologisch telen makkelijker maken. Denk aan robots in de onkruidbestrijding, het gebruik van data of specialistische schoffeltechnieken.”

Biologisch beschikbaar en betaalbaar maken

Bij HAK worden de bieten niet duurder door de stap naar biologisch, omdat de groenten- en peulvruchtenfabrikant de meerkosten van deze overgang niet doorberekent aan de klant. Volgens HAK moet biologisch uiteindelijk geen keuze zijn, maar breed beschikbaar en betaalbaar zijn voor iedereen.

De overheid speelt volgens de groente- en peulvruchtenfabrikant een rol bij de snelheid en het gemak waarin die ambitie kan worden gerealiseerd. Nicole Freid: „Het is goed dat er nu extra geld beschikbaar komt voor de landelijke bio-ambitie. Dat geld moet wel op de juiste manier worden besteed om de vraag echt op gang te brengen, een btw-verlaging zou bijvoorbeeld kunnen helpen om een eerlijk speelveld te creëren.”

Wachten op overheidsmaatregelen gaat HAK overigens niet. Freid: „Wij schakelen door. Het gaat erom dat we met andere marktpartijen het aanbod aan biologische producten gaan vergroten. Want opschaling is belangrijk om het toegankelijker en betaalbaarder te maken. Dit betekent dat we reguliere producten moeten gaan vervangen door biologische. En daarin zijn vooral supermarkten en voedselproducenten aan zet. Samen kunnen we van biologisch de nieuwe standaard maken. Wij pleiten ervoor om samen te kijken met welke producten we nu al snel de stap naar biologisch kunnen maken, zoals bij de bieten, want bij het ene gewas is de overstap makkelijker en sneller te maken dan bij het andere.

Significant aandeel

HAK maakte begin dit jaar kenbaar over te stappen op biologische teelt voor alle groenten en peulvruchten uit Nederland. Waar de overheid streeft naar een landbouwareaal van 15% in 2030, wil HAK in 2027 alle lokale groenten en peulvruchten biologisch telen. Hiermee kan HAK naar verwachting ongeveer 10 procent van de totale groei van het biologische akkerbouwareaal in Nederland voor haar rekening nemen.”