Academici: grote zorgen om deregulering GGO’s door Europa
Via een open brief hebben zeventig Europese academici grote zorgen geuit over de beoogde deregulering van genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s) of nieuwe genomische technieken (NGT’s). Het gaat om academici uit een groot aantal disciplines, waaronder agro-ecologie, politieke ecologie, plattelandssociologie, moleculaire biologie, milieugeschiedenis, populatiegenetica, evolutionaire biologie, ecologie, agronomie en innovatiestudies. In Nederland werd een petitie met dezelfde strekking recent 40.000 keer ondertekend.
Onomkeerbaar
Volgens ondertekenaars van de brief betekent de beoogde grootschalige deregulering van GGO's een onomkeerbare verandering in onze eco- en voedselsystemen. ‘Daarom zijn wij ervan overtuigd dat dit voorstel met de grootste voorzichtigheid moet worden behandeld. Uit onderzoek blijkt dat een zeer groot deel van de Europese burgers van mening is dat nieuwe GGO's (NGT's) op een vergelijkbare manier moeten worden gereguleerd als andere GGO's. Volgens een recente enquête van Ipsos vond slechts 3 procent van de ondervraagden dat etikettering of veiligheidstests niet nodig waren. Het afschaffen van etikettering en veiligheidstests is echter precies wat er met het huidige voorstel op tafel ligt.'
400.000 handtekeningen
'In 2022 ondertekenden meer dan 400.000 Europese burgers een petitie waarin ze er bij de EU op aandrongen de veiligheidstests, transparantie en etikettering voor alle GGO's te behoudená, vervolgen de academici. 'In maart 2023 schreven 340 organisaties commissaris Timmermans met dezelfde eis. Met andere woorden: de Commissie komt met een voorstel dat niet wordt gesteund door het Europese volk, maar dat niettemin dreigt wetgeving te worden zonder hun deelname of zelfs hun medeweten. Burgers lopen daardoor het risico voor een voldongen feit te staan waar zij niet achter staan.’
Nauwelijks democratisch
Bovendien is de ontwikkeling van het Commissievoorstel volgens de briefschrijvers bevooroordeeld en nauwelijks democratisch te noemen. ‘Stakeholdergroepen uit de landbouwsector, niet-gouvernementele milieuorganisaties en Europese lobbywaakhondgroepen hebben herhaaldelijk het feit aan de kaak gesteld dat kritische stemmen systematisch werden genegeerd bij het opstellen van het voorstel, ook al verdedigden zij slechts algemene belangen zoals gezonde voeding, een leefbare landbouw en een gezonde leefomgeving. De belanghebbenden die goed zijn gehoord door de Europese Commissie lijken vooral actoren te zijn met een direct financieel belang bij deregulering.’
Tegenstrijdigheden
Het voorstel wordt volgens de academici ook gekenmerkt door spanningen of zelfs tegenstrijdigheden op andere gebieden. ‘Het erkent bijvoorbeeld dat het gebruik van GGO’s onverenigbaar is met de definitie van biologische landbouw, zoals gedefinieerd door zowel de sector zelf als in de Europese wetgeving. Tegelijkertijd merkt de biologische sector terecht op dat het GGO-vrij blijven in de biologische landbouw in de praktijk onmogelijk dreigt te worden onder het huidige voorstel. Toch heeft de Green Deal tot doel het aandeel van de biologische landbouw in Europa aanzienlijk uit te breiden.’
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Susan Rexwinkel