Bionext kijkt ogen uit op studiereis naar BIOFACH: 'Bio Regio's voorbeeld voor Nederland'

„Het ministerie van Landbouw en de RVO hadden de BIOFACH aangegrepen voor een studiereis om succesvolle bestaande Bio Regio’s uit andere landen nader te onderzoeken, samen met hun collega’s uit de Nederlandse provincies", vertelt Blom over haar reis naar de beurs in het Duitse Neurenberg vorige maand. „Noord-Brabant kwam met een eigen bus vol mensen, net als de provincie Noord-Holland. Er was een divers programma georganiseerd, waarin je kon leren over al lang bestaande bioregio’s. Verder kwam de coördinator van het netwerk van biosteden langs met inspirerende voorbeelden."

Intensieve landbouwregio aangesloten

Blom ziet kansen voor Nederland. „Wat me echt intrigeerde: diegenen die in de laatste jaren zijn toegetreden tot de Bio Regio’s in Beieren, waren juist regio’s waar tot dan toe de intensieve varkenshouderij toonaangevend was", stelt ze. „Die sector ziet bio regio’s dus echt als serieuze optie in hun zoektocht naar een ander verdienmodel. Dat kan voor Nederland ook heel interessant zijn. Bio Regio’s kun je ook inzetten als een instrument om te kijken of je niet alleen voor de wereldmarkt kan produceren, maar ook lokaal, een sterke kortere keten kunt realiseren. Of dat er andere afzetkanalen te vinden zijn, dichter bij huis."

Nederland ziet wel iets in de Bio Regio's, maar het komt nog niet echt van de grond. Bionext: 'In het Actieplan Biologisch is de ambitie om in Nederland Bio Regio’s te realiseren ook opgenomen. De tekst uit het Actieplan luidt: Wanneer biologische boeren in een geografisch gebied zich verbinden met andere lokale activiteiten zoals retail, horeca, toerisme en NGO’s kunnen natuur en milieu in een gebied worden beschermd en ontstaat er nieuw regionaal en economisch perspectief (bron: Actieplan Biologisch, november 2022).'

Gebiedsgerichte aanpak

Bionext: 'De aantrekkingskracht van ‘lokaal voedsel’ is voor een grote groep consumenten heel sterk. Betrokkenheid bij lokale ketens op regionaal of provinciaal niveau blijkt uit drukbezochte fietsroutes langs voedselproducenten en pluktuinen, maar ook uit de populariteit van lokaal gebrouwen biertjes, en de succesvolle afzet van regionale producten in lokale horeca/restaurants. Door te werken aan een versterking van lokale of regionale initiatieven, waarbij biologisch voedsel sterker gekoppeld wordt aan de regio waarin het geproduceerd en verwerkt wordt, kan een succesvolle ontwikkeling van ‘Bio Regio’s’ bijdragen aan een duurzamere landbouw. Misschien wel juíst op provinciaal niveau, waar de provinciale politiek de opdracht heeft om gebiedsgericht te werken.'

Blom voegt daaraan toe: „Op de BIOFACH werd treffend geïllustreerd hoe diverse Bio Regio’s zich succesvol hebben ontwikkeld in de Duitse deelstaat Beieren. De overheid heeft daar echt ingezet op projectmanagement. Dus iemand die betaald wordt, vanuit de overheid, om bestaande initiatieven te versterken en aan elkaar te koppelen, voor de langere termijn. Dan creëer je een vliegwiel voor het initiatief van die drie enthousiaste boeren die een lokaal graan willen produceren – dan is er de tijd en de mogelijkheid om te zorgen dat er een molenaar bijkomt, en een café, die koekjes gaat bakken met dat meel… zodat je meer verbindingen maakt."

Keten opbouwen kost tijd

Het duurt wel even om zo'n regio op te bouwen. „Het werd duidelijk dat het niet een proces van één jaar is, zo’n project wordt vijf jaar lang structureel ondersteund, en dan langzaam afgebouwd, wanneer het op eigen benen kan staan, maar dat gaat heel geleidelijk. Soms zelfs tien jaar lang. Ook probeert men in zo’n regio regelingen aan elkaar te knopen om de permanente ondersteuning lang genoeg in de benen te houden tot het echt een gezond regionale of lokale keten wordt. Dat vond ik zelf een mooi voorbeeld."